Wynajem krótkoterminowy bolączką hoteli i miast

Spotkanie odbyło się w PKiN w Warszawie    fot. autor InwestycjewKurortach.pl

22 listopada, w ramach targów TT Warsaw, odbyła się organizowana przez Ministerstwo Sportu i Turystyki debata związana z wynajem krótkoterminowym.

Kto uczestniczył w debacie?

• Ewa Pawlak-Lewandowska, dyrektor Departamentu Turystyki w MSiT
• Dominik Borek, radca prawny z-ca dyrektora Departamentu Turystyki w MSiT
• Gheorghe Marian Cristescu, prezes spółki Chopin Airport Development a jednocześnie szef Społecznej Rady Turystycznej przy ministrze turystyki. Pełen skład rady >> 
• Krzysztof Szadurski, prezes zarządu Hotele Warszawskie Syrena i jednocześnie wiceprezes Izby Gospodarczej Hotelarstwa Polskiego
• Wiesław Czerniec, Prezes Zarządu Polskiej Federacji Turystyki Wiejskiej „Gospodarstwa Gościnne”
• Marek Kamiński, członek zarządu Ogólnopolskiego Stowarzyszenia Agentów Turystycznych, jeden z członków Społecznej Rady Turystyki
• Dariusz Futoma, Managing Partner w Horwath HTL, firmie doradczej z rynku hotelowego
• Witold Naturski, z-ca dyrektora przedstawicielstwa Komisji Europejskiej w Polsce
• Kamil Ruciński, prezes zarządu wyszukiwarki Nocowanie.pl

Podsumowujemy informacje i postulaty jakie padły w czasie spotkania, te najbardziej kluczowe dla rynku wynajmu mieszkań na doby m.in. za pośrednictwem Airbnb i Booking, hoteli oraz samorządów i miast.

Przede wszystkim w resorcie turystyki trwają prace nad nowymi przepisami, ale obecnie jak informują urzędnicy są one na etapie tworzenia tzw. Białej Księgi, czyli zbierania i dokumentowania wszystkich przepisów i danych związanych z usługami hotelarskimi, turystyką, a w tym także zjawiskiem wynajmu krótkoterminowego. Ten dokument ma być materiałem wyjściowym do dalszych prac.

Planowane jest również stworzenie jednej centralnej platformy, na której będą rejestrowane wszystkie usługi hotelarskie w Polsce. Obecnie takie rejestry są na poziomie gmin. Ma to być też promocja osób i firm profesjonalnie i rzetelnie prowadzących usługi noclegowe.

Dominik Borek:

• Po 1 lipca 2018 r. weszła w życie ustawa o imprezach turystycznych i usługach powiązanych, która wprowadziła nowe regulacje także w obszarze usług hotelowych. W art.1. nowej ustawy zrezygnowano z podejścia podmiotowego, czyli nie wskazuje się już, że warunki świadczenia usług dotyczą przedsiębiorców. Należy interpretować ten przepis jako pozwalający prowadzić w tym zakresie działalność podmiotom, które nie są przedsiębiorcami. Rynek otwiera się na nowe podmioty.
• Są przepisy i kary, które w powodzeniem mogą już teraz być stosowane do regulowania rynku sharing economy
• Ważne są w pracach, które się toczą w ministerstwie turystyki kwestie bezpieczeństwa
• Jako wartość kwotową według której można by wskazać, kto już jest przedsiębiorcą, przypomnę iż od maja 2018 r. obowiązuje ustawa prawo przedsiębiorców, gdzie jest próg – jeśli 50% przychodów danej osoby, przekracza minimalne wynagrodzenie krajowe, to wówczas taki podmiot traktowany jest jako przedsiębiorca. Mamy wówczas wszelkiego konsekwencje prawne wynikające z ustawy o usługach hotelarskich.
• Ten kto jest przedsiębiorcą jest zobowiązany, by uzyskać wpis do ewidencji obiektów noclegowych.

Krzysztof Szadurski:

• Rejestracja – jako w ogóle warunek wstępny, osoba wynajmująca w powiązaniu z adresem powinna się zarejestrować i mieć nadany numer oferty dla danego mieszkania
• Trzeba określić progi ilościowe, powyżej którego osoba która prowadzi najem krótkoterminowy i zakwaterowanie turystów w mieszkaniach musi się zarejestrować jako podmiot gospodarczy. Spełnienie tego postulatu spełni zasadę uczciwej konkurencji.
• Bezpieczeństwo gości i poszanowanie ich praw konsumenckich – określenie minimalnych wymogów technicznych jakie powinny spełniać pokoje, i wymogów ppoż.
• Konieczne jest zadbanie o prawa konsumenta – na co zwróciła uwagę Komisja Europejska, czyli ukrywanie cen za sprzątanie i inne opłaty
• Uregulowania wymaga kwestia odpowiedzialności za mienie gościa, i OC
• Kwestie podatkowe też wymagają uregulowania
• Platformy OTA (czyli m.in. Booking i Airbnb – przyp. Redakcja) powinny reagować, blokować oferty, które przekroczyły dany limit, a nie dostały przekwalifikowane jako oferty przedsiębiorców
• Konieczne jest zwalczanie szarej strefy podatkowej i w zatrudnieniu

Marek Kamiński:

• Konieczna jest rejestracja dla wszystkich wynajmujących miejsca noclegowe
• W Zakopanem lokale wynajmowane turysto mają swoje numery przed wejściem, i to jest krok w dobrą stronę

Witold Naturski:

• Komisja Europejska stoi przede wszystkim na straży praw konsumentów
• Jednocześnie intencją KE przy wprowadzaniu różnych przepisów było też to, by ludzie prywatni świadczący usługi okazjonalnie nie byli obciążeni zbytnimi formalnościami prawno-podatkowymi
• Mieszkania wynajmowane na zamienne usługi, jak noclegi czy biura może rodzić spore konflikty np. dla mieszkańców, to też należy przy projektowani nowych regulacji uwzględnić
• Często goście lokali wynajmowanych krótkoterminowo nadmiernie zużywają czy niszczą części wspólne
• Wskazane byłoby, by zmienić tak przepisy by wspólnoty mieszkaniowe udzielały zgód na taką działalność (przyp. Redakcja – jest to mało realne w uwagi na prawo własności, niezgodność z Konstytucją i istniejące już orzecznictwo sądowe)

Kamil Ruciński:

• W biznesie polegającym na wynajmie mieszkań, nie ma czegoś takiego jak element współdzielenia, sharing economy, właściciel nie mieszka w wynajmowanej nieruchomości
• Właściciele mieszkań prowadzą ten biznes na zasadzie normalniej działalności gospodarczej, mając na początku problem z rozliczeniem podatków bo przepisy są niejasne
• Rynek wymaga tego, by działać cały rok, albo cały sezon w miejscowościach wypoczynkowych
• Są na rynku też hurtownicy, którzy w jednej lokalizacji mogą mieć 50 mieszkań, ale są to zazwyczaj agencje, które najmem zarządzają, albo fundusze inwestycyjne inwestujące hurtowo
• Nie można podejść do nowych regulacji mierząc wszystko jedną miarą jeśli chcemy pomóc małemu biznesowi
• Klienci Nocowanie.pl to w dużej mierze są osoby, które działają jako firmy lub jednoosobowa działalność gospodarczej, czyli przedsiębiorcy, a nie szara strefa
• Zaapelował by regulatorem nowych przepisów nie była tylko branża hotelarska

Gheorghe Marian Cristescu:

• Temat wynajmu krótkoterminowego jest jednym z ważniejszych na Społecznej Radzie Turystycznej przy Ministerstwie Spotu i Turystyki
• Chcemy iść w kierunku zadbania o małych przedsiębiorców / osoby prywatne, które mają 1-2 apartamenty
• Konkretne pomysły przygotowane przez ministerstwo turystyki są jeszcze dyskutowane (nie padły jednak żadne szczegóły jakie są te propozycje – przyp. Redakcja)
• Na rynku najmu mieszkań dla turystów powstał wielki biznes, który w większości wykorzystuje niedostosowanie prawa do tego rodzaju działalności, podczas gdy hotele muszą spełniać zupełnie inne wymogi prawne
• Nie chcemy, by ktoś miał na rynku inne warunki, niż hotelarze. Dążymy do tego i chcielibyśmy by na wolnym rynku wszyscy wszyscy inwestorzy mieli takie same prawa i obowiązki.
• Ministerstwo bardzo intensywnie prowadzi rozmowy z wszystkimi stronami ewentualnych zmian
• Ważne też, by nowe prawo pomagało opiekować się konsumentem
• Noclegi powinny być realizowane w miejscach bezpiecznych, a nie budynku który nie ma żadnych zabezpieczeń przeciwpożarowych. Hotelarze bardzo mocno inwestują w bezpieczeństwo, i są kontrolowani w tym zakresie
• Hotelarze dają też pracę bardzo wielu ludziom, płacimy za to dobre płace i podatki i ZUS wspierając w ten sposób polską gospodarkę
• W ramach Rady Społecznej Turystyki będziemy chcieli zapraszać ludzi z różnych stron barykad, by każdy mógł się wypowiadać, i by nikt nie czuł się skrzywdzony, choć pewnie nie będzie tak, by każdy był zadowolony
• Nie wierzę w to, że rynek się sam reguluje
• Prawo ma pomóc przedsiębiorcom i chronić ludzi którzy korzystają z usług noclegowych

Dariusz Futoma

• Trzeba znaleźć złoty środek, umiar. To że regulacje powinny być to jak najbardziej. Był apel by regulacje były na poziomie gmin, by to samorządy mogły decydować, bo mamy miasta bogatsze i biedniejsze
• Hotelarze utracili poczucie bezpieczeństwa, nie chodzi tylko o poziom zysków, ale też odpływ ludzi, którzy zostali wyciągnięci z hoteli do obsługi sprzątania apartamentów, a w mieszkaniach nie mają tych warunków które dawały hotele (gwarancje zatrudnienia). W większości należy się spodziewać, że nikt nie płaci podatków za to, że ludzie sprzątają pokoje. I to jest szara strefa.

Wiesław Czerniec:

• Zwracał uwagę, że przejście na działalność gospodarczą poprzez osoby wynajmujące obecnie kwatery i mieszkania teraz jako osoby prywatne niesie za sobą wiele komplikacji. To nie jest tylko kwestia płacenia podatków, pojawiają się różne instytucje i obciążenia, które zniechęcają do prowadzenia działalności
•  

Swoje opinie wyraziło też dwóch ekspertów samorządowych zasiadających wśród uczestników debaty po stronie publiczności:

Grzegorz Sokoliński, były burmistrz Szklarskiej Poręby i przewodniczący Lokalnej Organizacji Turystycznej w Szklarskiej Porębie:

• Prawo w chwili obecnej nie pozwala w żaden sposób ścigać tych, którzy prowadzą ten biznes nielegalnie
• Umowy najmu takich lokali turystom nie zabezpieczają w żaden sposób ich praw jako konsumentów
• Zwracał uwagę na to, że budynki apartamentowe przeznaczone na wynajem turystyczny nie ponoszą żadnych opłat, nie wnoszą opłat lokalnych, ani udziału w podatkach dochodowych od ludzi (właścicieli tych apartamentów), co więcej korzystają z dopłat np. do wody. W Szklarskiej Porębie był przypadek, że apartamentowiec dostał 6 tys. zł dopłat do wody, a wpłacił do lokalnej kasy 470 zł podatek od nieruchomości
• Mieszkania takie są nieuczciwą konkurencją, ma niskie ceny, nie ponosi żadnych kosztów
• Wynajem taki jest uciążliwością dla stałych mieszkańców
• Samorząd nie może tego zjawiska w żaden sposób kontrolować

Bożena Zaremba-Marcych, Wydział Promocji i Turystyki Urząd Miasta Krakowa:

• Powinna być promowana informacja, że rejestry miejsc noclegowych obowiązują w poszczególnych gminach i miastach, i wynajmujący powinni tego przestrzegać, by się rejestrować
• Prace prowadzone na poziomie Unii Europejskiej na pewno będą iść właśnie w kierunku konieczności rejestracji